Voedselovergevoeligheid

Voedselallergie en –intolerantie wordt vaak door elkaar gebruikt, maar het is niet hetzelfde. Voedselovergevoeligheid is de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel zoals voedselallergie en niet-allergische voedselovergevoeligheid oftewel intolerantie.

Voedselallergie

Bij een voedselallergie maakt het afweersysteem specifieke antistoffen aan tegen eiwitten die in de voeding voorkomen. Een hele kleine hoeveelheid kan al een heftige reactie geven. Eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken, worden ook wel allergenen genoemd. Bekende allergenen zijn bepaalde eiwitten in koemelk of noten. Andere voedingsmiddelen zijn: kippenei, zaden, pinda’s, schaal- en schelpdieren, soja, tarwe en vis. Andere, minder bekende, allergieën zijn:

Selderij, mosterd, sulfiet en lupine.

Voedselintolerantie

Bij niet-allergische voedselovergevoeligheid reageert het lichaam ook op bepaalde voedingsmiddelen. Het afweersysteem speelt hierbij echter geen of een onbelangrijke rol. De voedingsmiddelen die hierbij de klachten veroorzaken, worden “triggers” genoemd. Deze “triggers” kunnen van nature voorkomen in voedingsmiddelen, zoals lactose. Ze kunnen ook aan voedingsmiddelen worden toegevoegd, zoals het conserveermiddel sulfiet. Andere voorbeelden van voedselintoleranties zijn histamine en fructose. Coeliakie(glutenintolerantie) is een aparte aandoening die niet in een van beide groepen in te delen is.

Herkennen van voedselovergevoeligheid

Het is niet eenvoudig om vast te stellen of er sprake is van voedselovergevoeligheid. De klachten kunnen heel verschillend zijn en van persoon tot persoon verschillen. De klachten zijn heel divers. Bovendien kunnen de klachten ook andere oorzaken hebben.

Veel voorkomende klachten zijn jeuk, eczeem, galbulten en oedeem (klachten van de huid). Klachten aan de luchtwegen, zoals kortademigheid, benauwdheid, tranenden / jeukende ogen. En klachten aan het maagdarmstelsel; misselijkheid, prikkelingen in de mond, braken, diarree en obstipatie. De anafylactische shock is een bekende klacht die veel mensen angstig maakt, wat zeer begrijpelijk is.

Kruisreacties

Sommige mensen met hooikoorts krijgen ook klachten door voedselallergie. Kruisreacties tussen de pollen en bepaalde voedingsmiddelen kunnen daarvan de oorzaak zijn. Bij kruisreacties tussen pollen en voedselallergenen richten de antistoffen die het lichaam aanmaakt tegen de pollen zich ook tegen bepaalde eiwitten in voedingsmiddelen.

Overigens krijgt lang niet iedereen met hooikoorts ook last van voedselallergie. Een dieet is alleen zinvol als dat uit onderzoek naar de klachten nodig blijkt te zijn.

Voedingsadvies

Als de arts vaststelt dat er sprake is van voedselovergevoeligheid, is een verwijzing naar een diëtist gewenst. De diëtist geeft aan hoe bepaalde voedingsmiddelen kunnen worden vermeden zonder dat er een tekort aan voedingsstoffen ontstaat. Ook bij voedselovergevoeligheid kan er gezond worden gegeten. Als uit onderzoek blijkt dat er sprake is van voedselovergevoeligheid, zal een diëtist in overleg een dieetadvies opstellen. Deze adviezen zijn erop gericht zogenaamde allergenen of “triggers” te vermijden. Daarnaast krijgt u tips over het lezen van etiketten en waar u op moet letten.

Als essentiële voedingsmiddelen zoals melk of tarwe worden geschrapt, kan de volwaardigheid van de voeding in het gedrang komen. Bij het vermijden van bijvoorbeeld ei of ei-producten is dit niet het geval. Hierdoor is elk dieetadvies anders.

Het is niet altijd duidelijk voor welke trigger(s) of allergenen u overgevoelig bent. Samen met een diëtist kunt u dit gaan uitzoeken. We maken hierbij onder andere gebruik van een voedseldagboek.

(Bron: Voedingscentrum)